Η Εκπαίδευση σε παγκόσμιο επίπεδο φαίνεται πως βρίσκεται σε μία περίοδο καμπής. Η αλματώδης πρόοδος της τεχνολογίας συμπαρασύρει μια σειρά από τομείς, ενώ και η επιρροή της πανδημίας μοιάζει καταλυτική.
Στο πλαίσιο αυτό διαμορφώνονται διεθνώς νέες τάσεις στην Εκπαίδευση, που επηρεάζουν και τη χώρα μας, τόσο σε επίπεδο περιεχομένου όσο και μεθοδολογίας. Βρισκόμαστε, άλλωστε, στην αυγή της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης και ο αντίκτυπος είναι ήδη εμφανής ακόμα και στην καθημερινότητά μας.
Αυτή τη στιγμή στην Εκπαίδευση κυριαρχούν πέντε νέες τάσεις – trends που είναι καλό να γνωρίζουμε.
-
Η Τεχνολογία στην Εκπαίδευση
Με συνεχώς πιο έντονους ρυθμούς εντάσσεται η τεχνολογία και οι λύσεις της στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων. Η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, εφόσον γίνεται με τα κατάλληλα μέσα και σύγχρονο εξοπλισμό, θεωρείται πλέον «εντός» προγράμματος, διευκολύνοντας την πρόσβαση στη γνώση σε μια σειρά από περιπτώσεις που υπερπηδούν το εμπόδιο της απόστασης. Από την άλλη, ειδικοί παγκοσμίως επισημαίνουν πως δεν πρέπει να επιτρέψουμε στην τεχνολογία να «αφήσει πίσω» τις λεγόμενες μαλακές ή οριζόντιες δεξιότητες (softskills) που αναπτύσσονται με την επαφή με το εκπαιδευτικό περιβάλλον και έχουν σπουδαία σημασία στη μετέπειτα επαγγελματική πορεία.
-
Οι οριζόντιες δεξιότητες – SoftSkills
Σε αυτό το σημείο αξίζει να σταθούμε λίγο περισσότερο, καθώς παγκοσμίως διαπιστώνεται μία αδυναμία των νέων υποψηφίων στις λεγόμενες οριζόντιες δεξιότητες. Κάθε σύγχρονος οργανισμός όμως, από μία μεγάλη εταιρεία έως μία μικρή επιχείρηση, αναζητά νέους συνεργάτες που να μπορούν να αποδίδουν εντός της ομάδας. Να μπορούν να συνεργάζονται και να εξελίσσονται διά μέσου της ομάδας, συμπεριφερόμενοι σε κάθε περίπτωση με τον κατάλληλο τρόπο. Πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν δίνουν βάση μέχρι τώρα στην ανάπτυξη softskills των σπουδαστών τους, με αποτέλεσμα αυτό να καταγράφεται ως αδυναμία ή μειονέκτημα κατά την επαφή τους με την αγορά. Εν τούτοις, όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που δίνουν βάση τόσο στον τομέα hardskills όσο και των softskills, με εμπεριστατωμένα σεμινάρια ή και ως course μαθημάτων εντός του προγράμματος σπουδών.
-
Η μείωση της συγκέντρωσης των σπουδαστών
Ακόμα μία τάση που καταγράφεται παγκοσμίως και σχετίζεται με την πρόοδο της τεχνολογίας και τα επιτεύγματά της, είναι η μείωση του χρόνου συγκέντρωσης και προσοχής που δίνουν οι σπουδαστές στο αντικείμενο που έχουν μπροστά τους. Το οπτικό περιβάλλον και τυχόν οπτικά εφέ διαδραματίζουν κομβικό ρόλο ως προς το εάν θα κερδίσει το αντικείμενο το ενδιαφέρον των σπουδαστών, ενώ σαφώς ρόλο παίζει και η ίδια η αφήγηση. Εντούτοις, σύμφωνα με τις έρευνες επί του θέματος, η γενιά των Millennials και όσες ακολουθούν χρειάζονται πολύ περισσότερη προσπάθεια για να καταφέρουν να συνδεθούν με το αντικείμενο.
-
Αλλαγές στη μάθηση και τη διδασκαλία
Σήμερα οι νέοι έχουν στα χέρια τους διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή κάθε γνώση και πληροφορία που τυχόν θα αναζητήσουν. Το γεγονός αυτό έχει κομβική σημασία για τον τρόπο διδασκαλίας και μάθησης που επιλέγει κάθε οργανισμός προς τους σπουδαστές του. Παραδοσιακές μέθοδοι συχνά αντικαθίστανται πλήρως και μία σύγχρονη «τάξη», ειδικά όσον αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν μοιάζει σε τίποτα με εκείνη προ δεκαετίας. Η βασική διαφορά, όπως την εντοπίζουν οι ειδικοί, είναι πως σήμερα ο δάσκαλος οφείλει να μεταδίδει στον σπουδαστή του πρωτίστως τον τρόπο μάθησης και ακολούθως την ίδια τη γνώση.
-
Διά βίου μάθηση
Η διά βίου μάθηση ήταν ζητούμενο εδώ και πολλά χρόνια, τελευταία όμως έχει μετατραπεί σε τάση. Άνθρωποι που θέλουν να σπουδάσουν, το κάνουν, θέτοντας εκτός σκέψης το ηλικιακό όριο που έως τώρα έθεταν οι κοινωνικές συμβάσεις. Νεότεροι ή μεγαλύτεροι αποφασίζουν σήμερα ευκολότερα μία στροφή στη ζωή ή την καριέρα τους και αλλάζουν αντικείμενο σπουδών ή επανεξετάζουν τις επιλογές τους περισσότερο απελευθερωμένοι από στερεότυπα και προκαταλήψεις.
Η Εκπαίδευση ακολουθεί τις αλλαγές της κοινωνίας και της εποχής και προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα όπως διαμορφώνονται κάθε φορά. Τόσο η εκπαιδευτική κοινότητα όσο και εκείνοι που ενδιαφέρονται να γίνουν μέλη της, οφείλουν να ενημερώνονται για το τι συμβαίνει ανά τον κόσμο και για το προς ποια κατεύθυνση οδηγούνται τα πράγματα, ώστε να είναι πάντοτε «μπροστά» από τις εξελίξεις.