Πόλεμος στην Ουκρανία: Ιστορίες φρίκης και απόγνωσης βλέπουν καθημερινά το φως από την πολιορκημένη Μαριούπολη, τη στρατηγικής σημασίας πόλη-λιμάνι στην Αζοφική Θάλασσα. Oι αρχές της πόλης αδυνατούν να μετρήσουν τους νεκρούς.
Την ώρα που ορισμένοι κατοίκοι συντρίβονται στα ερείπια από τους βομβαρδισμούς δύο εβδομάδων και άλλοι πεθαίνουν σε συνθήκες παγετού χωρίς ζέστη, φαγητό ή καθαρό νερό, οι αξιωματούχοι στην πολιορκημένη πόλη-λιμάνι της Μαριούπολης αγωνίζονται να υπολογίσουν τον αριθμό των νεκρών και αγνοούμενων. Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των αμάχων που έχουν εγκλωβιστεί στην πόλη κυμαίνονται από 200.000 έως 400.000.
Επισήμως, 2.400 άμαχοι που σκοτώθηκαν στην πόλη έχουν ταυτοποιηθεί, αλλά ο Πιοτρ Aντριουστσένκο, σύμβουλος της τοπικής κυβέρνησης πιστεύει ότι ο απολογισμός είναι πολύ μεγαλύτερος. «Έχουμε ανακριβή στοιχεία για αμάχους που σκοτώθηκαν», είπε σε συνέντευξή του στον ουκρανικό ραδιοφωνικό σταθμό Current Time. Είπε ότι ο επίσημος αριθμός αντιπροσωπεύει μια «μικρή χούφτα» νεκρών και εκτίμησε ότι ο πραγματικός συνολικός αριθμός μπορεί να φτάσει τους 20.000.
Οι αξιωματούχοι καλούν τους πολίτες που ελπίζουν να φύγουν να «διαγράψουν όλα τα μηνύματα και τις φωτογραφίες από τα τηλέφωνα» σε περίπτωση που Ρώσοι στρατιώτες επιχειρήσουν να τα ψάξουν για σημάδια υποστήριξης στις ουκρανικές δυνάμεις.
Ο ανώτατος αξιωματούχος της περιοχής, Πάβλο Κιριλένκο ο οποίος μέχρι την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου ήταν ο κυβερνήτης της, ανακοίνωσε ότι οι Ρώσοι κρατούν ομήρους γιατρούς και ασθενείς του κύριου νοσοκομείου εντατικής θεραπείας. Υπολογίζεται ότι 400 άτομα βρίσκονται μέσα.
«Είναι αδύνατο να βγεις από το νοσοκομείο», έγραψε στο Telegram, παραθέτοντας το μήνυμα ενός εκ των υπαλλήων της εγκατάστασης. «Χτυπούν, κρυβόμαστε στο υπόγειο. Τα αυτοκίνητα δεν μπορούν να φθάσουν στο νοσοκομείο εδώ και δύο ημέρες. Πολυώροφα κτήρια καίγονται τριγύρω».
Αυτοσχέδια νεκροτομεία και ομαδικοί τάφοι
Κτυπημένη από ρωσικούς βομβαρδισμούς, η πόλη έχει κατακλυστεί από τραυματίες και νεκρούς. Βίντεο που κοινοποιήθηκαν στο Telegram δείχνουν κατοίκους να θάβουν ένα πτώμα σε μια αυλή. Ένα άλλο βίντεο έδειξε πώς οι ντόπιοι είχαν μετατρέψει ένα ταχυδρομείο σε αυτοσχέδιο νεκροτομείο. «Εδώ, σε αυτό το κτήριο του Νέου Ταχυδρομείου στο Τσεριομούσκι στοιβάζουν πτώματα, όπου στο μέλλον θα ταφούν και οι ίδιοι», ακούγεται να λέει ένας άνδρας στο βίντεο, το οποίο δημοσίευσε στο κανάλι Telegram Mariupol Now.
Η Διεθνής Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού προειδοποίησε ότι οι κάτοικοι της Μαριούπολης αντιμετωπίζουν πλέον «το χειρότερο σενάριο». Τα πτώματα, αμάχων και μαχητών, παραμένουν παγιδευμένα κάτω από τα ερείπια ή κείτονται στο ύπαιθρο όπου έπεσαν. «Οι σοβαροί τραυματισμοί και οι χρόνιες, εξουθενωτικές καταστάσεις δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν. Ο ανθρώπινος πόνος είναι απλώς τεράστιος» αναφέρει στο σχετικό ανακοινωθέν.b
Καθώς οι απώλειες αμάχων και στρατιωτών συνεχίζουν να αυξάνονται, οι αξιωματούχοι της πόλης αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε ομαδικούς τάφους. Σε υλικό που δημοσίευσε το Associated Press την περασμένη Τετάρτη, Ουκρανοί τοποθετούν πτώματα τυλιγμένα με ύφασμα ή πλαστικό σε τάφρους. Όσοι επέζησαν του βομβαρδισμού παραμένουν χωρίς φυσικό αέριο, ρεύμα ή πόσιμο νερό για μέρες.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC, εκατοντάδες άνθρωποι είναι στριμωγμένοι στο υπόγειο ενός μεγάλου δημόσιου κτιρίου στην πόλη-λιμάνι της Μαριούπολης, αλλά ξεμένουν από τρόφιμα, ενώ πολλοί χρειάζονται επίσης επείγουσα ιατρική βοήθεια. «Μερικοί έχουν αναπτύξει σήψη από τις σφαίρες στο σώμα τους», λέει η Αναστασία Πονομάρεβα, μια 39χρονη δασκάλα που έφυγε από την πόλη στην αρχή του πολέμου, αλλά παραμένει σε επαφή με φίλους εκεί.
Κρυμμένοι στα υπόγεια χωρίς ρεύμα και τρόφιμα
Η πόλη περικυκλώνεται από ρωσικά στρατεύματα και παραμένει υπό συνεχή βομβαρδισμό με χιλιάδες ανθρώπους να παραμένουν παγιδευμένοι χωρίς τρεχούμενο νερό, ενώ τα τρόφιμα και οι ιατρικές προμήθειες εξαντλούνται γρήγορα. Οι τοπικές αρχές λένε ότι ο πόλεμος έχει αφήσει τουλάχιστον 2.400 νεκρούς αμάχους, αλλά παραδέχονται ότι ο αριθμός είναι σίγουρα πολλαπλάσιος.
Οι φίλοι της Πονομάρεβα βρίσκονται με άλλες οικογένειες στο υπόγειο του κτηρίου. Έχουν αφήσει τα σπίτια που δεν είναι πλέον ασφαλή ή δεν υπάρχουν πια. «Οι άνθρωποι που κατάφεραν να κρυφτούν σε υπόγεια καταφύγια ζουν ουσιαστικά μόνιμα εκεί. Το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους, το περνούν κρυμμένοι στο υπόγειο.
Ανεβαίνουν ελάχιστα στον επάνω όροφο για λίγο φως ήλιου, αλλά σπάνια βγαίνουν έξω. Οι συνθήκες, όπως της είπαν, επιδεινώθηκαν γρήγορα, καθώς ορισμένοι έχουν πυρετό και δεν μπορούν να βρουν τίποτα για τη θεραπεία τους. «Δεν υπάρχει ιατρική βοήθεια, ούτε αντιβιοτικά».
Μερικοί δρόμοι είναι τόσο επικίνδυνοι που ελάχιστοι είναι εκείνοι που βγαίνουν για να παραλάβουν τους νεκρούς. Πολλοί θάβονται σε ομαδικούς τάφους. Οι σχεδόν ασταμάτητες ρωσικές επιθέσεις έχουν μετατρέψει τις γειτονιές σε έρημο. Πλάνα από drone δείχνουν το τεράστιο μέγεθος της ζημιάς, με φωτιά και καπνό να ξεπηδούν από πολυκατοικίες, μαυρισμένους δρόμους σε ερείπια. Το κέντρο της πόλης είναι αγνώριστο.
Στεγασμένη στο ίδιο κτίριο, μια τετραμελής οικογένεια βρίσκεται σε επαφή με τον Σέρχι Κοζίρκοφ, έναν 40χρονο ιερέα που έφυγε από τη Μαριούπολη πριν από δύο εβδομάδες. «Υπάρχει πολύς κόσμος και ελάχιστο φαγητό» λέει ο ίδιος ο οποίος βρίσκεται τώρα στο Λβιβ. «Οι άνθρωποι αρρωσταίνουν επειδή κάνει πολύ κρύο και όλοι είναι ξαπλωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλον».
Την Τρίτη (15/3), περίπου 2.000 αυτοκίνητα κατάφεραν να βγουν από τη Μαριούπολη και άλλα 2.000 είναι επίσης έτοιμα να φύγουν. Ήταν η δεύτερη μέρα που επετράπη στους κατοίκους να φύγουν. Προηγούμενες προσπάθειες εκκένωσης είχαν αποτύχει, με τις ουκρανικές αρχές να κατηγορούν τη Ρωσία ότι επιτέθηκε στην πόλη, ακόμη και σε διαδρομές που θα χρησιμοποιούσαν οι άμαχοι, παρά τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός. Αλλά και πάλι, καμία ανθρωπιστική βοήθεια δεν επετράπη στην πόλη. Ο Σεργκέι Ορλόφ, αντιδήμαρχος της Μαριούπολης, είπε ότι τα πράγματα «γίνονται ολοένα και πιο δύσκολα ώρα με την ώρα».
«Ενα παιδί στα χέρια μου πεθαίνει απο την πείνα»
«Η κατάσταση είναι φρικτή», είπε. «Δεν υπάρχει αρκετό φαγητό, νερό, φάρμακα, ινσουλίνη, παιδικές τροφές. Ο καθένας έχει συγκεκριμένες ανάγκες». «Δεχόμαστε πολλές κλήσεις. Για παράδειγμα, μια μητέρα που λέει «Έχω ένα παιδί στα χέρια μου, πεθαίνει από την πείνα». Ή λαμβάνουμε κλήσεις που λένε «Εδώ είναι η διεύθυνσή μας. Είμαστε αποκλεισμένοι στο υπόγειο. Τι πρέπει να κάνουμε;», είπε ο κ. Orlov. «Δυστυχώς», είπε, «δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα».
Από τα υπόγεια και τα καταφύγια οι πολίτες ακούνε τον ήχο των εκρήξεων. «Οι άνθρωποι χρειάζονται έναν ανθρωπιστικό διάδρομο άμεσα, λέει η Πονομάρεβα «Διαφορετικά, θα πεθάνουν από την πείνα και τη δίψα».
Με τη στρατηγική της θέση, η Μαριούπολη υπήρξε ένας από τους κύριους στόχους της επίθεσης του Κρεμλίνου στην Ουκρανία. Η πόλη με περισσότερους από 400.000 κατοίκους βρίσκεται ανάμεσα σε εδάφη που κατέχουν οι φιλορώσοι αυτονομιστές στην περιοχή του Ντονμπάς και στην Κριμαία, μια χερσόνησο που προσάρτησε η Ρωσία το 2014. Η πόλη απέχει μόλις μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ρωσίας.