Εχοντας περάσει έναν από τους δυσκολότερους Δεκέμβριους στην ιστορία το τελευταίο που θέλουν να ακούσουν οι επενδυτές είναι ότι υπάρχουν συμπεράσματα για τις στρατηγικές τους την επόμενη χρονιά. Κι’ όμως αν τα αγνοήσουν, όχι μόνο θα κινδυνεύσουν να αναστατωθούν περισσότερο το 2019, αλλά θα βρεθούν και λανθασμένα τοποθετημένοι ώστε να αδράξουν τις ευκαιρίες που αναπόφευκτα θα προκύψουν.
Οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές έχουν χτυπηθεί σκληρά από την επιβραδυνόμενη οικονομία, την μικρότερη στήριξη από τις κεντρικές τράπεζες και τις ανησυχίες για το εμπόριο. Από τα πρόσφατα υψηλά στα τέλη Σεπτεμβρίου ο δείκτης MSCI World index έχει πέσει περίπου 15% με υψηλής μεταβλητότητας συναλλαγές, περιλαμβανομένων των άγριων κινήσεων της προηγούμενης εβδομάδας.
Μια σύντομη ματιά προς τα πίσω βοηθά να εξηγηθεί η πρόκληση που αντιμετωπίζουν τώρα οι επενδυτές. Το 2017 πρακτικά όλες οι επενδυτικές κατηγορίες προσέφεραν αποδόσεις, ακόμα και ορισμένες οι οποίες ιστορικά σπάνια κάνουν κάτι τέτοιο ταυτόχρονα. Αυτό συνέβη στο πλαίσιο μιας ασυνήθιστα χαμηλής μεταβλητότητας. Ή, για να το πούμε διαφορετικά, οι τρεις παράγοντες που κοιτούν να ισορροπήσουν οι επενδυτές -προσδοκώμενες αποδόσεις, διακύμανση (μεταβλητότητα) και συνδιακύμανση (συσχέτιση)- κινήθηκαν προς όφελός τους και προσέφεραν μια ονειρεμένη χρονιά.
Ωστόσο, η άφθονη και προβλέψιμη ένεση ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες έγινε «κόντρα άνεμος», καθώς οι νομισματικές αρχές αντέστρεψαν την νομισματική χαλάρωση και η FED συνεχίζει να αυξάνει τα επιτόκια. Προσθέτοντας τις βάσιμες ανησυχίες για την Ευρώπη και την Κίνα, οι επενδυτές αντιμετωπίζουν μια πολύ διαφορετική εικόνα από αυτή του 2017. Αντί να διατηρηθεί η αποσύνδεση που κατάφεραν οι τιμές ενεργητικού από τα οικονομικά θεμελιώδη την περίοδο του εύκολου χρήματος, συγκλίνουν καθοδικά στην υποκείμενη εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας με ασταθή τρόπο. Οι επενδυτές δεν κοιτούν πια να αγοράσουν στα χαμηλά (buy the dip) ως μια σχεδόν αυτόματη αντίδραση. Αντίθετα στα περιστασιακά ράλι εμφανίζονται πωλητές.
Ενώ κάποιοι επενδυτές ίσως ελπίζουν στην επιστροφή σε πιο ήρεμες εποχές, ένα πιο πιθανό αποτέλεσμα για το 2019 είναι ότι η χρονιά θα πλαισιωθεί από το τρίπτυχο μιας αβέβαιας παγκόσμιας οικονομικής προοπτικής, τεχνικά αναστατωμένες αγορές και κεντρικές τράπεζες λιγότερο ικανές να αντιμετωπίσουν την αστάθεια που προστίθεται από τις πολιτικές εξελίξεις. Ετσι τρία είναι τα συμπεράσματα από τη φετινή χρονιά για συνετή οικοδόμηση χαρτοφυλακίων το 2019.
Σεβαστείτε την τεχνική εικόνα και τις συνέπειες της μεταβλητότητας
Εχοντας προφυλαχθεί από την νομισματική γενναιοδωρία των κεντρικών τραπεζών για πολύ καιρό οι αγορές θα συνεχίσουν να εκτονώνουν κάποιες από τις υπερβολές που ανέπτυξαν. Εκτείνονται από τους παραδοσιακά συντηρητικούς επενδυτές που τόλμησαν να κινηθούν μακριά από το φυσικό τους περιβάλλον για δυνητικές αποδόσεις, τον πολλαπλασιασμό των παθητικών επενδυτικών προϊόντων, έως κάποια ETFs που έδωσαν υπερβολικές υποσχέσεις για τη ρευστότητά τους. Το αποτέλεσμα θα είναι επιπρόσθετες φάσεις ανησυχητικής μεταβλητότητας οι οποίες κάποιες φορές είναι αξιοσημείωτα άσχετες με τα οικονομικά θεμελιώδη. Οι επενδυτές θα πρέπει επίσης να είναι προσεκτικοί σε αυτή τη μεταβλητότητα που μολύνει την αμερικανική οικονομία, η οποία υπήρξε ένα σημαντικό φωτεινό σημείο στην παγκόσμια οικονομία.
Αξιολόγηση των ορίων στις παραδοσιακές προσεγγίσεις για μετριασμό κινδύνου
Οι περιοδικές βουτιές των μετοχών και άλλων επικίνδυνων ενεργητικών προσφέρουν επαρκή υπενθύμιση της σημασίας του χτισίματος επαρκούς προστασίας στα χαρτοφυλάκια. Κι’ όμως η εύρεση εργαλείων αντιστάθμισης που θα κάνουν τη δουλειά έχει γίνει δυσκολότερη μετά από σχεδόν μια δεκαετία στρεβλώσεων στην αγορά.
Σε μια χρονιά που ο S&P 500 έχει χάσει περίπου 8% η τιμή του δείκτη παγκόσμιων κρατικών ομολόγων της Barclays έχει υποχωρήσει, αντί να αυξηθεί. Άλλο υποτίθεται «μη συσχετιζόμενο ενεργητικό», από τον χρυσό και τα εμπορεύματα ως τα bitcoins και τα ομόλογα καταστροφής δεν αποδείχθηκαν, επίσης, μεγάλη βοήθεια.
Υπάρχουν δυο βασικοί λόγοι για τους οποίους τα κρατικά ομόλογα λάμπουν λιγότερο αυτή τη στιγμή ως εργαλείο που μετριάζει τον κίνδυνο στα χαρτοφυλάκια. Παρά τα αλλεπάλληλα ρεκόρ των αμερικανικών χρηματιστηριακών αγορών το 2017 και το 2018 η κίνηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων παρέμεινε σχετικά ήπια, με το υψηλό του 10ετους treasury μόλις στο 3,25%. Εύλογα αυτό το ακόμα ιστορικά χαμηλό επίπεδο απόδοσης δεν μοιάζει ελκυστική προστασία για τους επενδυτές σε αυτό το στάδιο του κύκλου της αγοράς.
Τα ομόλογα είναι σήμερα ακόμα λιγότερο ελκυστική αντιστάθμιση, με την απόδοση του 10ετους κάτω από το 2,8%. Και από τους λόγους που αναφέρονται συνήθως για την υφιστάμενη αδυναμία των μετοχών μόνο ένας θα μπορούσε επίσης να στηρίξει υψηλότερες τιμές κρατικών ομολόγων για να εξισορροπήσει τις φθηνότερες μετοχές: μια επιβραδύνουσα παγκόσμια οικονομία η οποία εν τέλει χτυπά και τις ΗΠΑ. Αντίθετα, η στροφή της πολιτικής της κεντρικής τράπεζας από το QE στο QT (από την ποσοτική επέκταση στην ποσοτική σύσφιξη) θα οδηγούσε τις τιμές των ομολόγων χαμηλότερα, ενώ ο αντίκτυπος από τον εμπορικό πόλεμο είναι διφορούμενος δεδομένου ότι θα έπληττε την ανάπτυξη, αλλά θα αύξανε τον πληθωρισμό.
Επανεξέταση του ρόλου των μετρητών στην κατανομή ενεργητικού
Με την πιθανότητα για υψηλότερη μεταβλητότητα την επόμενη χρονιά και αυξημένο κίνδυνος λάθος συμπεριφορών, οι επενδυτές πρέπει να ξανασκεφθούν τον ρόλο των μετρητών στην δόμηση ενός παραδοσιακού χαρτοφυλακίου. Είναι το υπόβαθρο με το οποίο οι επενδυτές πρέπει να επανεξετάσουν το γνωμικό ότι μηδέν ή πολύ μικρό ποσοστό μετρητών ανήκει σε μια στρατηγική κατανομή ενεργητικού.
Με τις αποδόσεις στις βραχυπρόθεσμες ωριμάνσεις να είναι ευνοϊκότερες από αυτές στα 10ετή και 30ετη ομόλογα οι επενδυτές είναι σε θέση να κερδίσουν προστασία, αλλά και κάποιο εισόδημα.
Η ύπαρξη περισσότερου μετρητού στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια υπερβαίνει την οικοδόμηση ανθεκτικότητας για το πλήθος μεταπτώσεων που αντιμετωπίζουν η παγκόσμια και οι αγορές. Προσφέρει επίσης στους επενδυτές την επιλογή να εκμεταλλευτούν τις τεχνικές υπερβολές που αναπόφευκτα θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια sell offs χωρίς διακρίσεις.
Του Mohamed El-Erian, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz και συγγραφέας του “The Only Game in Town”.