Το Λαγουδάκι του Πάσχα, που αρχικά ονομαζόταν «Oschter Haws» ή Πασχαλινός Λαγός, γεννάει μια φωλιά με πολύχρωμα αυγά για τα υπάκουα παιδιά και κατάγεται από τη Γερμανία
Με αφορμή την σημερινή ημέρα του Πάσχα, ίσως έχετε αναρωτηθεί ποια είναι η προέλευση του Πασχαλινού λαγού. Πώς λοιπόν αυτό το χνουδωτό κουνέλι έγινε μέρος της παράδοσης;
Από τις ευρωπαϊκές ρίζες του μυθικού πλάσματος μέχρι την άφιξή του στην αποικιακή Αμερική και τις σχετικά πρόσφατες ιστορίες προέλευσης που χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα, τι είναι πραγματικότητα και τι φαντασία όσον αφορά το Λαγουδάκι του Πάσχα;
Από πού προήλθε το Λαγουδάκι του Πάσχα
Το Λαγουδάκι, που αρχικά ονομαζόταν «Oschter Haws» ή Πασχαλινός Λαγός, ο οποίος γεννάει μια φωλιά με πολύχρωμα αυγά για τα υπάκουα παιδιά, κατάγεται από τη Γερμανία. Η παλαιότερη γνωστή αναφορά, σύμφωνα με το «A Dictionary of English Folklore», είναι ένα γερμανικό κείμενο του 1572, το οποίο αναφέρει:
«Μην ανησυχείτε αν το Λαγουδάκι του Πάσχα σας ξεφύγει- αν μας ξεφύγουν τα αυγά του, θα μαγειρέψουμε τη φωλιά του».
Το 1682, ο Γερμανός γιατρός και βοτανολόγος Georg Franck von Franckenau αφηγήθηκε την ιστορία του Oschter Haws, ο οποίος άφηνε αυγά στον κήπο, τα οποία τα παιδιά έψαχναν και κυνηγούσαν – ακριβώς όπως και σήμερα.
Στη Γερμανία, όπως και στην Αμερική και αλλού, οι παραδόσεις γύρω από το Λαγουδάκι του Πάσχα έγιναν όλο και πιο περίτεχνες με τον καιρό.
Πότε ήρθε το Λαγουδάκι του Πάσχα στην Αμερική
Ο θρύλος του Πασχαλινού Λαγού «πήδηξε» από ήπειρο σε ήπειρο και προσγειώθηκε στις ολλανδικές κοινότητες της Πενσυλβάνιας στην αποικιακή Αμερική το αργότερο το 1757 (και πιθανώς νωρίτερα), σύμφωνα με τον Stephen Winick, PhD, στο άρθρο του «On the Bunny Trail: In Search of the Easter Bunny».
Ο μελετητής βασίζει την ημερομηνία αυτή στη χρονιά που ένας νεαρός καλλιτέχνης ονόματι Γιόχαν Κόνραντ Γκίλμπερτ μετανάστευσε στην Πενσυλβάνια από τη Γερμανία. Αργότερα στη ζωή του, ο Γκίλμπερτ φιλοτέχνησε δύο διάσημα σχέδια του Πασχαλινού Λαγού – τα πρώτα αποδεικτικά στοιχεία για ένα αμερικανικό Πασχαλινό Λαγό. Δεδομένου ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να γνώριζε τη γερμανική παράδοση από τα νιάτα του, γράφει ο Stephen Winick, θα την είχε μεταφέρει μαζί του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Ένας από τους νωρίτερους πίνακες του Γιοχάν Κόνραντ Γκίλμπερτ που απεικονίζει το Λαγουδάκι του Πάσχα
Colonial Williamsburg
Γραπτά από το 1800 αρχίζουν να δίνουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των ολλανδικών παραδόσεων της Πενσυλβάνιας, με ιστορίες για παιδιά που έφτιαχναν φωλιές, χρησιμοποιώντας μερικές φορές καπέλα ή σκούφους και άφηναν φαγώσιμα λουλούδια για να ενθαρρύνουν το Λαγουδάκι του Πάσχα να γεννήσει πολύχρωμα αυγά. Μετά την εκκλησία την Κυριακή του Πάσχα, τα παιδιά συμμετείχαν σε κυνήγι αυγών μεταξύ άλλων παιχνιδιών.
Τι σχέση έχει το Λαγουδάκι του Πάσχα με τον Ιησού
Το Λαγουδάκι του Πάσχα δεν υπάρχει στη Βίβλο και δεν σχετίζεται με την ιστορία της Ανάστασης του Ιησού που γιορτάζουν οι Χριστιανοί την Κυριακή του Πάσχα. Τα κουνέλια και οι λαγοί, μαζί με τα αυγά, είναι γενικά σύμβολα της άνοιξης και της ανανέωσης που έχουν ενσωματωθεί στον εορτασμό της γιορτής μέσα στους αιώνες.
Τα σύμβολα αυτά έχουν όμως κάποιους δεσμούς με τη χριστιανική τέχνη και τις παραδόσεις. Τα κουνέλια και οι λαγοί έχουν συνδεθεί εδώ και καιρό με τη μητέρα του Ιησού, τη Μαρία, αναφέρει το Scientific American. Ο πίνακας του 16ου αιώνα «Madonna of the Rabbit» του Ιταλού καλλιτέχνη Τιτσιάνο, για παράδειγμα, δείχνει τη Μαρία με έναν λευκό λαγό στο πλευρό της.
Ο πίνακας του Τιτσιάνο «Madonna of the Rabbit»
Titian.org
Κι όσον αφορά τα αυγά του Πασχαλινού λαγού;
Παραδοσιακά, τα αυγά δεν τρώγονταν κατά τη διάρκεια της χριστιανικής νηστείας της Σαρακοστής, σύμφωνα με το «A Dictionary of English Folklore».
Αντ’ αυτού, τα συντηρούσαν ή τα έβραζαν σκληρά για να τα φυλάξουν για το Πάσχα. Το αποτέλεσμα: άφθονα αυγά για διακόσμηση, κυνήγι αυγών και άλλες πασχαλινές παραδόσεις.
Σε ορισμένες παραδόσεις, τα αυγά που χρησιμοποιούνταν σε αυτές τις δραστηριότητες είχαν θρησκευτικό νόημα.