Νέες αναθεωρημένες οδηγίες για τη διαχείριση ασθενών με Long-Post Covid, ανακοίνωσε η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία. Ενημέρωνει μάλιστα τους ασθενείς, οι οποίοι νόσησαν από Covid-19 και παρουσιάζουν συμπτώματα ή σημεία πιθανών μακροχρόνιων επιπλοκών της νόσου (long -covid) ή έχουν απορίες και ερωτήσεις για την αποθεραπεία τους, να απευθύνονται στους Πνευμονολόγους.
Όπως διευκρινίζει, ο όρος «σύνδρομο Long COVID» περιλαμβάνει τα συμπτώματα και σημεία αλλά και τις επιπλοκές (όψιμες ή μακροχρόνιες) που εμμένουν ή εμφανίζονται τέσσερις εβδομάδες μετά τη λοίμωξη με SARS-COV-2. Με δεδομένο ότι η COVID-19, πέραν του ότι είναι ιός που προσβάλλει το αναπνευστικό επηρεάζει και άλλα συστήματα, οι ασθενείς με εμμένοντα συμπτώματα μετά από τρεις μήνες, θα πρέπει να αρχίζουν το διαγνωστικό έλεγχο από το αναπνευστικό σύστημα (για την περίπτωση της επαγόμενης από COVID-19 διάμεσης πνευμονοπάθειας). Εφόσον ο έλεγχος του αναπνευστικού δεν καταλήξει στην επαρκή αιτιολόγηση της συμπτωματολογίας, ο έλεγχος θα πρέπει να συνεχιστεί στο καρδιαγγειακό και σε άλλες οντότητες.
Αναπνευστικές επιπλοκές Long-Covid συνδρόμου
Σε μία μελέτη παρατήρησης 38 νοσοκομείων στις ΗΠΑ, στις 60 ημέρες μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, απεβίωσε το 6,7% των ασθενών ενώ το 15,1% χρειάστηκε επανεισαγωγή (5). Το 32,6% των ασθενών ανέφερε εμμένοντα συμπτώματα και το 18,9% νέα συμπτωματολογία. Το συχνότερο σύμπτωμα ήταν η δύσπνοια στην άνοδο μιας σκάλας (22,9%), ο βήχας (15,4%) και η εμμένουσα απώλεια γεύσης/όσφρησης (13,1%). Σε άλλη μελέτη νοσηλευόμενων ασθενών το 68% και το 49% των ασθενών εμφάνιζε τουλάχιστον 1 σύμπτωμα στους 6 και 12 μήνες αντίστοιχα, με συχνότερα στους 6 μήνες την καταβολή (52%), τις διαταραχές ύπνου (27%), την τριχόπτωση (22%) και τις διαταραχές όσφρησης (11%). Ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης αυτής αποτελεί η αύξηση του ποσοστού των ασθενών που εμφάνιζαν δύσπνοια από τους 6 (26%) στους 12 μήνες (30%).
Ποιοί ασθενείς πρέπει να ελεγχθούν ως υποψήφιοι για να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης και πότε;
Υψηλότερη πιθανότητα έντονων συμπτωμάτων καθώς και χειρότερης ποιότητας ζωής παρατεταμένων για μήνες μετά την νόσηση έχουν ασθενείς που: α) είχαν εισαχθεί στη ΜΕΘ, β) ήταν διασωληνωμένοι, γ) είναι ηλικιωμένοι, δ) είχαν παρατεταμένη νοσηλεία ή ε) τους χορηγήθηκαν υψηλά μείγματα οξυγόνου.
Ωστόσο ο έλεγχος για συμπτωματικούς ασθενείς δεν πρέπει να περιοριστεί μόνο στους ανωτέρω καθώς από long COVID σύνδρομο υποφέρουν και αρκετοί που νόσησαν και δεν χρειάστηκαν εισαγωγή στο νοσοκομείο. Τόσο η Βρετανική Εταιρεία Θώρακος (BTS) όσο και η Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία (ERS) και Αμερικανική Εταιρεία Θώρακος (ATS) συνιστούν στους ασθενείς να εκτελούν ασκήσεις χαμηλής έντασης, όπως π.χ. καθημερινές δραστηριότητες, για τις πρώτες 6 έως 8 εβδομάδες μετά την έξοδο από το νοσοκομείο. Η έναρξη άσκησης υψηλής έντασης νωρίτερα από τις 6 έως 8 εβδομάδες ειδικά αν δεν είναι επιβλεπόμενη ή αν δεν έχει προηγηθεί αξιολόγηση από επαγγελματία υγείας συστήνεται να αποφεύγεται.