Μετά από χρόνια αναμονής και απειλών, ο Νετανιάχου επιτέθηκε στο Ιράν την κατάλληλη στιγμή για τον ίδιο, ενώ η Χαμάς και η Χεζμπολάχ έχουν αποδυναμωθεί σημαντικά. Στόχος του μεταξύ άλλων ναεξασφαλίσει τη θέση του στα βιβλία ιστορίας που τόσο αγαπά να διαβάζει, γράφει το Reuters
Το Ιράν είχε χλευάσει κάποτε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου για τις συνεχείς προειδοποιήσεις του σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και τις επανειλημμένες απειλές του να το καταστρέψει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. «Μπορείς να ξεγελάσεις μόνο μερικούς ανθρώπους τόσo πολλές φορές», είχε πει ο τότε υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ, το 2018, αφού ο Νετανιάχου κατηγόρησε για άλλη μια φορά το Ιράν ότι σχεδιάζει να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα.
Την Παρασκευή, μετά από δύο δεκαετίες συνεχούς συναγερμού, ο Νετανιάχου αποφάσισε τελικά να δράσει, εγκρίνοντας μια ισραηλινή αεροπορική επίθεση με στόχο, όπως λέει να αποτρέψει το Ιράν από το να αποκτήσει όπλα μαζικής καταστροφής. Σε ομιλία του προς το έθνος, ο Νετανιάχου, όπως έχει κάνει πολλές φορές στο παρελθόν, αναφέρθηκε στις φρικαλεότητες του ναζιστικού Ολοκαυτώματος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να εξηγήσει την απόφασή του.
«Σχεδόν έναν αιώνα πριν, αντιμέτωποι με τους Ναζί, μια γενιά ηγετών δεν κατάφερε να δράσει εγκαίρως», δήλωσε ο Νετανιάχου, προσθέτοντας ότι μια πολιτική κατευνασμού του ναζί δικτάτορα Αδόλφου Χίτλερ είχε οδηγήσει στον θάνατο 6 εκατομμυρίων Εβραίων, «του ενός τρίτου του λαού μου».«Μετά από αυτόν τον πόλεμο, ο εβραϊκός λαός και το εβραϊκό κράτος ορκίστηκαν ποτέ ξανά. Λοιπόν, ποτέ ξανά τώρα σήμερα. Το Ισραήλ έχει δείξει ότι έχει πάρει τα μαθήματα της ιστορίας».
Το Ιράν λέει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα έχει μόνο ειρηνικούς σκοπούς, αν και ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας δήλωσε την Πέμπτη ότι η χώρα παραβιάζει τις υποχρεώσεις της για μη διάδοση των πυρηνικών όπλων για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 20 χρόνια.
O μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ
Ο Νετανιάχου, πρώην μέλος μιας επίλεκτης μονάδας ειδικών δυνάμεων υπεύθυνης για μερικές από τις πιο τολμηρές διασώσεις ομήρων του Ισραήλ, κυριαρχεί στην πολιτική της χώρας εδώ και δεκαετίες, ως ο μακροβιότερος πρωθυπουργός όταν κέρδισε μια άνευ προηγουμένου έκτη θητεία το 2022. Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του, σπάνια έχανε την ευκαιρία να κάνει διαλέξεις σε ξένους ηγέτες για τους κινδύνους που θέτει το Ιράν, επιδεικνύοντας γελοιογραφίες μιας ατομικής βόμβας στα Ηνωμένα Έθνη, ενώ πάντα υπαινισσόταν ότι ήταν έτοιμος να χτυπήσει.
Τα προηγούμενα χρόνια, στρατιωτικοί αναλυτές έλεγαν ότι το περιθώριο ελιγμών του με το Ιράν ήταν περιορισμένο από φόβους ότι μια επίθεση θα προκαλούσε άμεσα αντίποινα από τους περιφερειακούς πληρεξούσιους της Τεχεράνης, τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, κάτι που θα ήταν δύσκολο να περιοριστεί.
Αλλά τα τελευταία δύο χρόνια έχουν αλλάξει τη Μέση Ανατολή, με το Ισραήλ να σφυροκοπά τη Χαμάς μετά τη μαζική αιφνιδιαστική επίθεσης εναντίον του Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2023, και στη συνέχεια να διαλύει μεγάλο μέρος της Χεζμπολάχ σε λίγες μόνο ημέρες το 2024. Το Ισραήλ έχει επίσης συγκρουστεί ανοιχτά με την Τεχεράνη από το 2024, εκτοξεύοντας ομοβροντίες ρουκετών βαθιά στο Ιράν πέρυσι, γεγονός που ενίσχυσε την εμπιστοσύνη του Νετανιάχου στη δύναμη της στρατιωτικής του εμβέλειας.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Ιερουσαλήμ τον Μάϊο του 2025.
AP
Ισραηλινές στρατιωτικές πηγές δήλωσαν ότι οι επιθέσεις απενεργοποίησαν τέσσερα από τα ρωσικής κατασκευής συστήματα αεράμυνας του Ιράν, συμπεριλαμβανομένου ενός που βρισκόταν κοντά στη Νατάνζ, μια βασική ιρανική πυρηνική εγκατάσταση που έγινε στόχος, σύμφωνα με την ιρανική τηλεόραση. «Το Ιράν είναι πιο εκτεθειμένο από ποτέ σε επιθέσεις στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις. Έχουμε την ευκαιρία να επιτύχουμε τον πιο σημαντικό μας στόχο – να ματαιώσουμε και να εξαλείψουμε την υπαρξιακή απειλή», δήλωσε ο Υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατζ τον Νοέμβριο.
Ωστόσο, προς μεγάλη έκπληξη του Νετανιάχου, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ τον αιφνιδίασε κατά τη διάρκεια επίσκεψης στον Λευκό Οίκο τον Απρίλιο, όταν ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ και το Ιράν ήταν έτοιμες να ξεκινήσουν άμεσες πυρηνικές συνομιλίες.
Ο Νετανιάχου έχει έρθει σε αντιπαράθεση με διαδοχικούς προέδρους των ΗΠΑ για το Ιράν, με πρώτο και κύριο τον Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος ενέκρινε μια συμφωνία με την Τεχεράνη το 2015 που επιβάλλει σημαντικούς περιορισμούς στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν σε αντάλλαγμα για την άρση των κυρώσεων. Ο Τραμπ αποσύρθηκε από τη συμφωνία το 2018 και ο Νετανιάχου ήλπιζε ότι θα συνέχιζε να τηρεί μια ασυμβίβαστη στάση έναντι του Ιράν όταν θα επέστρεφε στο αξίωμα φέτος
Aνακοινώνοντας τις συνομιλίες, ο Λευκός Οίκος έθεσε προθεσμία δύο μηνών για να υπογράψει το Ιράν συμφωνία. Παρόλο που είχε οριστεί νέος γύρος συναντήσεων για αυτό το Σαββατοκύριακο, η ανεπίσημη προθεσμία έληξε την Πέμπτη και ο Νετανιάχου ανέλαβε δράση.
Μακρόν για Νετανιάχου: «Δεν τον αντέχω άλλο, είναι ψεύτης»
Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε στον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα Kan ότι το Ισραήλ είχε συντονιστεί με την Ουάσινγκτον πριν από τις επιθέσεις και υπαινίχθηκε ότι πρόσφατα δημοσιεύματα εφημερίδων για ρήξη μεταξύ Τραμπ και Νετανιάχου σχετικά με το Ιράν ήταν ένα τέχνασμα για να καθησυχάσει την ηγεσία της Τεχεράνης και να δημιουργήσει μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας.
Ο Τραμπ – ο οποίος δήλωσε μετά την έναρξη των επιθέσεων ότι το Ιράν δεν μπορεί να έχει πυρηνική βόμβα, αλλά ότι θέλει να συνεχιστούν οι συνομιλίες – έχει προηγουμένως χαιρετίσει τον δεξιό Νετανιάχου ως σπουδαίο φίλο. Άλλοι ηγέτες έχουν δυσκολευτεί μαζί του. Το 2015, ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί ακούστηκε να μιλάει για τον Νετανιάχου με τον Ομπάμα. «Δεν τον αντέχω άλλο, είναι ψεύτης», είπε.
Ο άνθρωπος που κάποτε ήταν γνωστός ως «Βασιλιάς Μπίμπι» στους υποστηρικτές του αντιμετώπισε δυσκολίες και στα 75 του χρόνια, τελειώνει ο χρόνος για να διασφαλίσει την υστεροφημία του. Η εικόνα του ως «γεράκι» αμαυρώθηκε σοβαρά από την επίθεση της Χαμάς το 2023, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι οι περισσότεροι Ισραηλινοί τον κατηγορούν για τις αποτυχίες ασφαλείας που επέτρεψαν την πιο αιματηρή επίθεση από την ίδρυση του έθνους πριν από περισσότερα από 75 χρόνια.
Τα μέτωπα στο εσωτερικό
Στη συνέχεια, κατηγορήθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για πιθανά εγκλήματα πολέμου που συνδέονται με την 20μηνη εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα, η οποία έχει μετατρέψει μεγάλο μέρος της παλαιστινιακής επικράτειας σε ερείπια. Απορρίπτει τις κατηγορίες εναντίον του. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι περισσότεροι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι ο πόλεμος στη Γάζα έχει συνεχιστεί για πολύ καιρό, με τον Νετανιάχου να παρατείνει τη σύγκρουση για να παραμείνει στην εξουσία και να αποτρέψει τις εκλογές που οι δημοσκόποι λένε ότι θα χάσει.
Καθώς ο πόλεμος σε πολλά μέτωπα έχει προχωρήσει, ο Νετανιάχου έπρεπε να καταθέσει στη δική του για διαφθορά, όπου αρνείται οποιαδήποτε αδικοπραγία, κάτι που έχει πλήξει περαιτέρω τη φήμη του στην πατρίδα του. Ελπίζει ωστόσο ότι μια επιτυχημένη στρατιωτική εκστρατεία εναντίον του άσπονδου εχθρού του Ισραήλ θα εξασφαλίσει τη θέση του στα βιβλία ιστορίας που τόσο αγαπά να διαβάζει.
«Γενιές από τώρα, η ιστορία θα καταγράφει ότι η γενιά μας στάθηκε στο ύψος της, έδρασε εγκαίρως και εξασφάλισε το κοινό μας μέλλον. Είθε ο Θεός να ευλογεί το Ισραήλ. Είθε ο Θεός να ευλογεί τις δυνάμεις του πολιτισμού, παντού», είπε στην ομιλία της Παρασκευής.