Μια ειδική μορφή βιταμίνης D – που δεν βρίσκεται χωρίς συνταγογράφιση – μπορεί να είναι σε θέση να καταπολεμήσει τη φλεγμονή των πνευμόνων που προκαλείται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, προτείνει μια νέα μελέτη. Η έρευνα δείχνει ότι η βιταμίνη D έχει έναν μηχανισμό «απενεργοποίησης» για τη φλεγμονή, ο οποίος θα μπορούσε να λειτουργήσει σε σοβαρή COVID-19 νόσηση. Ωστόσο, απαιτούνται κλινικές δοκιμές πριν από την υιοθέτηση της βιταμίνης D για τη θεραπεία της COVID-19 ή άλλων αναπνευστικών ασθενειών.
Οι ερευνητές προειδοποιούν τους ανθρώπους να μην λαμβάνουν περισσότερη από τη συνιστώμενη ποσότητα βιταμίνης D με την ελπίδα να αποτρέψουν τη μόλυνση από την COVID-19.
Οι επιστήμονες μοιράζονται πληροφορίες για το πώς η βιταμίνη D θα μπορούσε να βοηθήσει σε σοβαρές περιπτώσεις COVID-19, αποκαλύπτοντας πώς λειτουργεί η βιταμίνη για να μειώσει την υπερ-φλεγμονή που προκαλείται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Μια νέα κοινή μελέτη από το Πανεπιστήμιο Purdue και το NIH δείχνει πώς ένας ενεργός μεταβολίτης της βιταμίνης D εμπλέκεται στην «απενεργοποίηση» της φλεγμονής στο σώμα κατά τη διάρκεια λοιμώξεων όπως η COVID-19. «Δεδομένου ότι η φλεγμονή σε σοβαρές περιπτώσεις COVID-19 είναι ένας βασικός λόγος νοσηρότητας και θνητότητας, αποφασίσαμε να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στα πνευμονικά κύτταρα από ασθενείς με COVID-19», δήλωσαν οι επικεφαλής συγγραφείς Δρ. Behdad (Ben) Afzali, επικεφαλής του Τομέας Ανοσορρύθμισης του Εθνικού Ινστιτούτου Διαβήτη και Πεπτικών και Νεφρικών παθήσεων του NIH και ο Δρ. Majid Kazemian, επίκουρος καθηγητής βιοχημείας και επιστήμης υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Purdue. Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature Immunology.
Ο ρόλος της βιταμίνης D στον αντιφλεγμονώδη μηχανισμό
Ως μέρος της μελέτης, οι ερευνητές ανέλυσαν μεμονωμένα πνευμονικά κύτταρα από οκτώ άτομα με COVID-19. Διαπίστωσαν ότι σε αυτά τα κύτταρα, μέρος της ανοσολογικής απόκρισης στον SARS-CoV-2 – τον ιό που προκαλεί το COVID-19 – ήταν υπερβολικός και επιδείνωνε τη φλεγμονή στους πνεύμονες. Μετά τη χορήγηση βιταμίνης D σε πειράματα σε δοκιμαστικούς σωλήνες, παρατήρησαν μειωμένη φλεγμονή των κυττάρων των πνευμόνων. Στη συνέχεια, ασχολήθηκαν περαιτέρω με το πώς η βιταμίνη το πέτυχε αυτό. Το έκαναν αυτό στρεφόμενοι σε βοηθητικά κύτταρα Τ — επίσης γνωστά ως κύτταρα CD4+ — τα οποία είναι ένας τύπος ανοσοκυττάρων που διεγείρουν τα «δολοφονικά» Τ κύτταρα και άλλα λευκά αιμοσφαίρια για να δημιουργήσουν μια ανοσολογική απόκριση. Τα Τ κύτταρα είναι γνωστό ότι παίζουν ρόλο σε σοβαρές και επικίνδυνες περιπτώσεις COVID-19, οδηγώντας σε υπερβολική ώθηση και σε ένα συχνά θανατηφόρο φαινόμενο γνωστό ως καταιγίδα κυτοκινών. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι σε φυσιολογικές λοιμώξεις, τα κύτταρα Th1, τα οποία είναι ένα υποσύνολο βοηθητικών Τ κυττάρων που καταπολεμούν τα μικρόβια μέσα στο κύτταρο, περνούν από μια προφλεγμονώδη φάση. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, το σώμα καθαρίζει τη μόλυνση. Λίγο μετά, το σύστημα κλείνει για να περάσει στην αντιφλεγμονώδη φάση. Ανακάλυψαν ότι η βιταμίνη D είναι το κλειδί για την επιτάχυνση αυτής της μετάβασης. «Βρήκαμε ότι σε υγιή Τ κύτταρα, η ενεργοποίηση του προγράμματος των φλεγμονωδών γονιδίων συνέπεσε με την ενεργοποίηση ενός συστήματος βιταμίνης D μέσα σε αυτά τα κύτταρα. Επομένως, ερευνήσαμε πώς λειτουργεί αυτό το σύστημα βιταμίνης D και τι κάνει για τα υγιή Τ κύτταρα προτού προσπαθήσουμε να το συσχετίσουμε με την COVID-19», είπαν ο Δρ Afzali και ο Δρ Kazemian.
Ενώ στις λοιμώξεις από τον COVID-19, οι επιστήμονες είδαν ότι η προφλεγμονώδης φάση των κυττάρων Th1 δεν απενεργοποιήθηκε. Το απέδωσαν είτε σε ανεπάρκεια βιταμίνης D είτε σε ανωμαλία στην απόκριση του κυττάρου στη βιταμίνη D. «Όπως ήταν αναμενόμενο, μελετώντας ποια γονίδια «ενεργοποιήθηκαν» στα κύτταρα του ανοσοποιητικού από τους πνεύμονες οκτώ ασθενών, διαπιστώσαμε ότι τα κύτταρά τους ήταν σε φλεγμονώδη κατάσταση», είπαν οι συγγραφείς. Ο Δρ Afzali και ο Δρ Kazemian είπαν ότι ήταν κάπως έκπληκτοι όταν εντόπισαν το ενδοκυτταρικό σύστημα βιταμίνης D. «Παραδοσιακά η βιταμίνη D θεωρείται ότι εξαρτάται από τα νεφρά για να την ενεργοποιήσουν πριν γίνει λειτουργική. Διαπιστώσαμε ότι τα Τ κύτταρα είχαν ένα αυτόνομο σύστημα για να ενεργοποιούνται πλήρως και να ανταποκρίνονται στη βιταμίνη D, ανεξάρτητα από τα νεφρά», είπαν. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η προσθήκη ενός υψηλής συγκέντρωσης ενδοφλέβιου μεταβολίτη της βιταμίνης D στις υπάρχουσες θεραπείες θα μπορούσε να βοηθήσει περαιτέρω τους ανθρώπους να αναρρώσουν από την COVID-19. Αλλά δεν έχουν δοκιμάσει ακόμη αυτή τη θεωρία σε κλινικές δοκιμές.
Σε κάθε περίπτωση οι συγγραφείς τονίζουν ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να λαμβάνουν αυτά τα αποτελέσματα ως σύσταση θεραπείας και χρειάζεται πολύ περισσότερη έρευνα για να διασφαλιστούν.