Έντονη ανησυχία επικρατεί στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ για την κατάσταση στα Βαλκάνια.Τους λόγους εξηγει στο Newsbomb.gr ο δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος, διεθνολόγος-γεωστρατηγικός αναλυτής και επι πολλά χρόνια συμμετείχε σε ομάδες αναλυτών του ΝΑΤΟ για την κατάσταση σε Βαλκάνια- Αφγανιστάν-Βοσνία Ερζεγοβίνη μεταξύ άλλων.
Μπορεί η Δύση και ειδικότερα οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ να επικεντρώνονται πολύ στις εξελίξεις που πυροδοτεί η μαζική συγκέντρωση Ρωσικών μηχανοκίνητων και τεθωρακισμένων δυνάμεων προς την μεθοριακή ζώνη με την Ουκρανία, όμως οι αναλυτές παρακολουθούν παράλληλα τις διάφορες κινήσεις από το Δούναβη μέχρι τα Σκόπια.
Και αυτό γιατί μπορεί να μην λαμβάνουν χώρα στρατιωτικές μετακινήσεις, αλλά ορισμένες περιοχές όπως η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Κόσοβο, το Μαυροβούνιο και τα Σκόπια βρίσκονται σε μία δυσχερή πολιτικο-οικονομική φάση -εν μέσω COVID-19– που χρειάζεται προσοχή γιατί ελλοχεύουν κίνδυνοι υποτροπής με απρόβλεπτες προεκτάσεις.
Ο Αλβανικός και Σερβικός εθνικισμός διατηρούνται σε αρκετά υψηλό βαθμό, ενώ προς το παρόν αναφορικά με ανατροπή διεθνών συνθηκών πιο κοντά είναι η Βοσνία Ερζεγοβίνη. Σε ότι αφορά την όποια σταθερότητα στα νότια Βαλκάνια, τα Σκόπια αντιμετωπίζουν προβλήματα που σχετίζονται με κυβερνητική αστάθεια,καθώς και με το ρευστό τοπίο των Αλβανόφωνων βουλευτών των τεσσάρων μικρών κομμάτων του Τετόβου, του Γκόστιβαρ, του Ντεμπάρ κα που εύκολα μετακινούνται από τον ένα κυβερνητικό συνασπισμό στον άλλο.
Φόβοι για το μέλλον Βοσνίας-Ερζεγοβίνης
Για τα δυτικά Βαλκάνια ισχύουν διάφορες διεθνείς συνθήκες όπως του Ντέιτον/Αεροπορική βάση WRIGHT PATERSON στο Οχαίο /1995 που αφορά τα εσωτερικά σύνορα της Βοσνίας Ερζεγοβίνης. Από τότε έχει υιοθετηθεί μία οριακή συνύπαρξη των Σερβοβόσνιων του φιλο-Ρώσου προέδρου Ντόντικ, με τους Κροάτες και Βόσνιους Μουσουλμάνους.
Όμως με την υποστήριξη των Ρώσων ο Ντόντικ και με αρκετά ενισχυμένη διάθεση ευνοεί την απόσχιση της Σερβοβοσνιακής οντότητας από το Βοσνιακό μοντέλο της συνομοσπονδίας , την ένωση με τα Σερβικά εδάφη και την στρατιωτική υποστήριξη από την Μόσχα.
Οι προσπάθειες του δεν είναι εύκολο να επιτευχθούν άμεσα, αλλά με την ενεργό ως ένα βαθμό υποστήριξη του Βελιγραδίου επιδιώκει να συγκεντρώσει τους Σέρβους που βρίσκονται εκτός Σερβίας σε ένα ενιαίο χώρο. Προφανώς μαζί με τους Σέρβους που ζούνε βόρεια του ποταμού Ιμπάρ/περιοχή Μιτρόβιτσα στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου.(δηλαδή σε Ζβόρνι Ποτόκ ,Λεπόσεβατς κλπ)
Σημειώνεται ότι ο Ντόβικ διατηρεί πολύ στενές σχέσεις με τον Ρώσο υπουργό άμυνας Σεργκέι Σοιγκού, τον Λευκορώσο πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο,τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτωρ Όρμπαν , και τον πρώην πρωθυπουργό των Σκοπίων, Νίκολα Γκρούεφσκι.
Αν και το Βελιγράδι επιθυμεί να ενταχθεί στην ΕΕ και διατηρεί στρατιωτική συνεργασία με ορισμένες Νατοϊκές χώρες, ως και με την Εθνοφυλακή της πολιτείας Οχάιο των ΗΠΑ , μέσα στην Σερβία κυριαρχεί σε ισχυρούς πολιτικούς και στρατιωτικούς κύκλους η φιλο-Ρωσική πτέρυγα,που παντοιοτρόπως επιδιώκει να συστήσει μία “Σλαβική συμμαχία” με την Σερβία και τη Λευκορωσία.
Παρά την αμερικανική διείσδυση στην Σερβία τα τελευταία χρόνια η Μόσχα έχει σημαντική επιρροή ,και θέλει να αποσταθεροποιήσει και αποσυντονίσει τις φιλοδυτικές θέσεις και τάσεις που κυριαρχούν νότια του Δούναβη.
Κλειδί στις Ρωσικές ενέργειες είναι η βάση της Νις στη νότια Σερβία που επίσημα μπορεί να αναφέρεται σαν βάση υποστήριξης ανθρωπιστικών αποστολών , αλλά και αντιμετώπισης ενδεχόμενων φυσικών καταστροφών ,αλλά στην πραγματικότητα προωθεί τα ευρύτερα Ρωσικά συμφέροντα στα Βαλκάνια.
Πέραν της Μόσχας με ύπουλο και υβριδικό τρόπο ενεργεί και το Πεκίνο με αιχμή των κινήσεών του τα ενεργειακά και κατασκευαστικά projects.
Η κατάσταση στο Κόσοβο
Η κατάσταση στο Κόσοβο -παρά την παρουσία 3370 ανδρών από 28 κράτη της πολυεθνικής δύναμης KFOR/NATO από το 1999 σε εφαρμογή της απόφασης 1244 του ΣΑ/ΟΗΕ και της στρατιωτικής συμφωνίας του Κουμάνοβο (τώρα με επικεφαλής Ούγγρο υποστράτηγο) είναι προβληματική.
Το Κόσοβο έχει αναγνωριστεί από περίπου 110 κράτη από τα 193 του ΟΗΕ ως ανεξάρτητο το 2008 όμως δεν έχει αναγνωριστεί από τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα ως και από πέντε κράτη της ΕΕ για προφανείς λόγους (Ελλάδα-Κύπρος-Σλοβακία-
Αποτέλεσμα είναι η περιοχή να βρίσκεται σε ένταση , αν και έχουν οριοθετηθεί συνοριακές γραμμές με τα Σκόπια, την Αλβανία και το Μαυροβούνιο. Παρά την σχετική βελτίωση στις σχέσεις της Πρίστινα με το Βελιγράδι (μέσω διαλόγου υπό την ΕΕ) οι Σέρβοι θεωρούν το Κόσοβο ως δικό τους τμήμα γης , ενώ οι Αλβανοί (σε μεγάλο βαθμό) εκτιμούν ότι θα πρέπει να ενωθούν με τα Τίρανα και το Τέτοβο της Βόρειας Μακεδονίας (ιδέα «Μεγάλης Αλβανίας» ).
Επί του παρόντος επικρατεί σχετική ηρεμία,αν και στις περιοχές του βορείου Κοσόβου κατά διαστήματα προκαλούνται τοπικά επεισόδια,που αποκλιμακώνονται με την παρέμβαση των Νατοϊκών δυνάμεων, που προστατεύουν τα πολιτιστικά,εκπαιδευτικά,
Οι 20 Σέρβοι βουλευτές δεν συμμετέχουν στο κοινοβούλιο του Κοσόβου, ενώ την Κοσοβαρική στρατιωτική δύναμη των περίπου 5000 ανδρών εκπαιδεύουν επί χρόνια οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ.
Αν δεν επιτευχθεί αμοιβαία αναγνώριση της Σερβίας και του Κοσόβου, πάντοτε θα επικρέμαται ,πάνω από την περιοχή η Δαμόκλεια σπάθη της υποτροπής. Πάντως αυτή την περίοδο συγκριτικά με την κατάσταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα.
Ο παράγων Τουρκία
Τέλος η όποια αποσταθεροποιητική ενέργεια στα Σκόπια λόγω του ισχυρού συμμετοχικά Αλβανικού στοιχείου ,σε συνδυασμό με το Κόσοβο,μπορεί να δυναμιτίσει την κατάσταση, με ότι αυτό συνεπάγεται για τα βόρεια σύνορα της Ελλάδος.
Μέσα σε όλα αυτά ας έχουμε πάντοτε υπόψη την Τουρκική διπλωματικό-στρατιωτική παρουσία και επιρροή σε Αλβανία, Μαυροβούνιο(Αλβανική κοινότητα), σε Νόβι Πάζαρ( μουσουλμάνοι στη νότια Σερβία), σε Κόσοβο (περιοχή Πρίζρεν), στην κοιλάδα του Πρέσεβο (νότια Σερβία) αλλά και στσ Σκόπια (περιοχή Γκόστιβαρ).
Είναι γεωγραφικές μίνι-περιοχές που η Άγκυρα διατηρεί στενές σχέσεις και υπολογίσιμη επιρροή ενώ στην πολυεθνική δύναμη του Κοσόβου συνήθως η Άγκυρα διατηρεί περίπου 300-380 άνδρες.
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.