Ο χρόνος άρχισε να μετράει αντίστροφα για το BREXIT με επίσημη ημερομηνία έναρξης την 29η -3-2019. Στο βρετανικό Κοινοβούλιο η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι δίνει δύσκολη μάχη για να πετύχει μία βελούδινη έξοδο, όμως τα προγνωστικά δεν είναι υπέρ της.
Η αστάθεια αυτή έχει δημιουργήσει κλίμα ανησυχίας και ανασφάλειας, ειδικά τους τελευταίους μήνες, στους ξένους επενδυτές. Ανάμεσά τους και πολλοί έλληνες εφοπλιστές που έχουν « ως δεύτερο σπίτι τους το Λονδίνο» όπως είχε δηλώσει πριν από έναν περίπου χρόνο ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θεόδωρος Βενιάμης στον αρμόδιο για τη ναυτιλία υφυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, John Hayes.
Ήδη μεγάλα εφοπλιστικά ονόματα έχουν φύγει από το Λονδίνο για άλλες πολιτείες και άλλοι είναι σε αναμονή.
Εκτός όμως από την ανασφάλεια που δημιουργεί το BREXIT και κυρίως ο τρόπος που αυτό θα γίνει, «βελούδινο ή σκληρό» υπάρχουν και θέματα φορολογίας αλλά και μεγάλης πτώσης της αγοράς του real estate που έχει προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις από τους μη μόνιμους κατοίκους-επιχειρηματίες που έχουν χάσει πολλά χρήματα.
Φορολογία
Η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας, τον Ιούλιο του 2015, αποφάσισε να καταργήσει το ειδικό καθεστώς φορολόγησης των ξένων, των non doms, όπως αποκαλούνται και να φορολογεί όσους ζουν εκεί τα 15 από τα 20 τελευταία χρόνια με τους συντελεστές που φορολογούνται και οι Βρετανοί υπήκοοι.
Τα φορολογικά προνόμια είχαν θεσπιστεί από το Βρετανικό Κοινοβούλιο για να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις και συνάλλαγμα στην Αγγλία. Αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που επέλεξαν το Λονδίνο πολλοί Έλληνες πλοιοκτήτες.
Την κατάσταση και τους κινδύνους από την αλλαγή του φορολογικού πλαισίου είχε περιγράψει πριν το BREXIΤ, ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου, γνωστού ως Committee, Χαράλαμπος Φαφαλιός:
«Υπάρχουν ζητήματα που προβληματίζουν όπως η αστάθεια του φορολογικού περιβάλλοντος που έχει ως συνέπεια, όλο και περισσότερες ναυτιλιακές εταιρείες να εγκαταλείπουν το Λονδίνο και να εγκαθίστανται αλλού» για να προσθέσει: «Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στο Λονδίνο, να ακολουθήσει τη μοίρα της Νέας Υόρκης, όπου στη δεκαετία του 1960 πραγματοποιήθηκε μαζική φυγή ναυτιλιακών εταιρειών λόγω αλλαγής στη φορολογία.»
Ανάμεσα στα ονόματα που έχουν αποχαιρετήσει το Λονδίνο ως μόνιμη βάση τους είναι ο Λου Κολλάκης και οι Αδαμάντιος και Σπύρος Πολέμης και είχαν φύγει όμως χρόνια πριν και χαρακτηρίζονται ως το «πρώτο κύμα» και πατάνε γερά στην Ελλάδα, για να ακολουθήσουν ο Μιχάλης Χανδρής, μέλη της οικογένειας Γουλανδρή και πιο συγκεκριμένα απόγονοι του “Big Τζoν” που έχουν πάει στην Ελβετία και στο Μονακό, ο Επαμεινώντας Εμπειρίκος που επέλεξε το Μονακό καθώς και μέλη των οικογενειών Μουρολέοντα, Λυκιαρδόπουλου και Καρούση.
Το κτύπημα για τους Έλληνες επιχειρηματίες και εφοπλιστές είναι διπλό αφού λόγω του επικείμενου ΒREXIT έχει «καθίσει» η αγορά του real estate όπου τα τελευταία χρόνια είχαν κάνει τεράστιες επενδύσεις για να σιγουρέψουν τα χρήματά τους. Τα ακίνητα που συγκέντρωναν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον ήταν αξίας μεταξύ 500 χιλιάδων και 2 εκατομμυρίων στερλινών σε περιοχές όπως το Chelsea, το Knightsbridge, η Belgravia, το Kensington, στην πλατεία Carlyle το Marylebone του Ανατολικού Λονδίνου, το Mayfair και το Notting Hill. Μέσα μία χρονιά, αγόραζαν 30 έως 50 πολυτελέστατα σπίτια-πύργους σε ακριβές περιοχές επενδύοντας 250 έως 400 εκατομμύρια λίρες ετησίως.
Μάλιστα πριν από 5-6 χρόνια οι οικονομικοί αναλυτές επεσήμαναν ότι «το real estate του Λονδίνου έχει εξελιχθεί σε ασφαλές καταφύγιο για τις τοποθετήσεις κεφαλαίων που ήταν ή παραμένουν τοποθετημένα σε αποταμιευτικούς ή προθεσμιακούς λογαριασμούς ευρωπαϊκών τραπεζών» και προσέθεταν ότι η επένδυση σε ακίνητα του Λονδίνου είναι καλύτερη επένδυση και από τον χρυσό.
Τα πρώτα χρόνια της μνημονιακής εποχής στην Ελλάδα οι επενδύσεις ελλήνων σε βρετανικά ακίνητα ξεπέρασαν ακόμη και εκείνες των Αράβων και Ρώσων.
Υπολογίζεται ότι περισσότεροι 3.000 Έλληνες έχουν σπίτι στη Γηραιά Αλβιόνα. Όσοι τα ο έκαναν ως επένδυση αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρά προβλήματα. Οι τιμές των ακινήτων σε ενδεχόμενο βίαιου BREXIT που φαντάζει πιθανόν, θα καταρρεύσουν και για αυτό πολλοί είναι εκείνοι κρατάνε την ανάσα τους. Όμως το επικείμενο BREXIT είχε και άλλες παρενέργειες. Μειώθηκε ο αριθμός των ξένων που πήγαιναν στο Λονδίνο να δουλέψουν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η ζήτηση για κατοικίες και να μειωθούν τα ενοίκια αλλά και η αξία των ακινήτων. Πρόκειται για «εν δυνάμει επενδυτικό εφιάλτη» όπως δήλωσε στο «ΘΕΜΑ» Έλληνας πλοιοκτήτης.
Ανάμεσα στα ονόματα που κυκλοφορούν με μεγάλες επενδύσεις σε real estate είναι του Πήτερ Λιβανού ο οποίος ζει μόνιμα με την οικογένειά του στην Ελβετία και του Γιάννη Χανδρή αδελφού του Μιχάλη.
«Παρατηρούμε, εδώ και καιρό, κυρίως στη χρηματοοικονομική ναυτιλιακή αγορά, τράπεζες και χρηματοοικονομικοί οίκοι να φλερτάρουν έντονα με την ιδέα μετεγκατάστασής τους σε άλλα εκτός Βρετανίας κέντρα όπως είναι η Φρανκφούρτη, το Μόντε Κάρλο ή και η Σιγκαπούρη. Ακόμη, και το Παρίσι καραδοκεί να προσελκύσει και να «στρώσει το χαλί» στο δικό του city για τις αλλοδαπές ναυτιλιακές τράπεζες από το Λονδίνο. Θα προσθέσουμε, ακόμα, το παράδειγμα του πολύ γνωστού ναυλομεσιτικού οίκου Gibsons ο οποίος το καλοκαίρι του 2016 εγκατέλειψε το Λονδρέζικο city και εγκαταστάθηκε στην Ελβετία» παρατηρεί ο ναυτιλιακός δικηγόρος Νίκος Γ. Γερασίμου, Μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης Ναυτιλιακών Δικηγόρων και Μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης Ναυτικού Δικαίου και προσθέτει:
«Ας μην ξεχνάμε ότι με το Brexit η Βρετανία δεν πρόκειται να παραδοθεί αμαχητί και να διακινδυνεύσει να απεμπολήσει ή έστω κατ’ ελάχιστο να μειώσει τις παραδοσιακές ναυτιλιακές της υποδομές. Είναι βέβαιο ότι θα αντιδράσει. Έχει ως φιλοδοξία να καθησυχάσει τη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα, έτσι ώστε η βρετανική οικονομία να μην χάσει τα 15 δισεκατομμύρια στερλίνες το χρόνο που εισπράττει από τη ναυτιλία, και τις 250.000 θέσεις εργασίας που προσφέρει. Ας μη λησμονούμε, επίσης, το γεγονός ότι αμέσως η Βρετανία θα κοιτάξει και πάλι το φορολογικό καθεστώς των “Resident non-domiciled”- μη-κάτοικοι, αν πραγματικά επιθυμεί να ηρεμήσει κυρίως τους Ρώσους και Άραβες επενδυτές που επέλεξαν για εγκατάστασή τους το Λονδίνο τα τελευταία χρόνια ή να προσελκύσει και πάλι τις ναυτιλιακές εταιρείες στις υπηρεσίες που θα την εξυπηρετήσουν με σταθερότητα και σε βάθος χρόνου».
Του Μηνά Τσαμόπουλου