Πολλοί γονείς αναρωτιούνται εάν επιτρέπεται η κατανάλωση γλυκαντικών ουσιών από τα παιδιά. Η ερώτηση συνήθως προκύπτει ως ανάγκη για καλύτερο έλεγχο του βάρους τους, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που ανησυχούν για την ύπαρξη γλυκαντικών ουσιών στα τρόφιμα.
Τι είναι οι γλυκαντικές ουσίες;
Πρόκειται για υποκατάστατα της ζάχαρης, τα οποία έχουν μεν γλυκιά γεύση, δεν αποδίδουν δε θερμίδες στο σώμα. Χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις τεχνητές (π.χ. ασπαρτάμη, ακεσουλφάμη, σουκραλόζη, σακχαρίνη κ.α.) και τις φυσικές (π.χ. στέβια) γλυκαντικές. Σήμερα χρησιμοποιούνται ευρέως από τη βιομηχανία των τροφίμων, με στόχο να προσφέρουν στους καταναλωτές διατροφικές επιλογές, που δεν συμβάλουν στην επιδημία της παχυσαρκίας. Οι οργανισμοί, Παγκόσμιοι ή Ευρωπαϊκοί, που ασχολούνται με τη νομοθεσία των τροφίμων έχουν θεσπίσει τα επιτρεπτά όρια κατανάλωσης γλυκαντικών ουσιών τόσο για τους ενήλικες, όσο και για τα παιδιά. Προς ανακούφιση όλων, φαίνεται πως κατά τη σχολική ηλικία η κατανάλωση γλυκαντικών δεν ξεπερνά την ανώτατη Αποδεκτή Ημερήσια Δόση. Την ίδια στιγμή στην Ευρώπη, η αρμόδια αρχή για την ασφάλεια των τροφίμων (EFSA) απαγορεύει τη χρήση τεχνητών γλυκαντικών ουσιών σε τροφές που προορίζονται για χρήση από βρέφη και μικρά παιδιά ηλικίας μέχρι 3 ετών.
Γιατί ένα παιδί να καταναλώσει γλυκαντικές ουσίες;
Ο καλύτερος έλεγχος του σωματικού βάρους αποτελεί το βασικότερο λόγο για τον οποίο ένας γονιός θα προτιμήσει να δώσει στο παιδί του κάποιο light προϊόν με γλυκαντικές, ή θα προτιμήσει να μαγειρέψει με στέβια. Μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να αποδείξουν πως μία τέτοια λύση είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Πιο συγκεκριμένα σε έρευνες που συνέκριναν ομάδες παιδιών που κατανάλωναν τροφές με γλυκαντικές, με άλλες που κατανάλωναν «κανονικά» προϊόντα, δεν παρατηρήθηκαν διαφορές στην αύξηση του σωματικού βάρους και στις άλλες ενδείξεις παχυσαρκίας (περιφέρεια μέσης, δερματοπτυχές, Δείκτης Μάζας Σώματος). Η παράδοξη αυτή παρατήρηση πιθανά εξηγείται από το γεγονός πως η κατανάλωση light προϊόντων, συχνά οδηγεί τα παιδιά και τους ενήλικες στο να τρώνε περισσότερο. Ακόμη, ένα πιθανό όφελος των γλυκαντικών ουσιών είναι η προστασία της υγιεινής του στόματος και των δοντιών. Η τελευταία εφαρμογή φαίνεται πως είναι και η περισσότερο «ενδιαφέρουσα» για τη χρήση γλυκαντικών ουσιών κατά την παιδική ηλικία.
Υπάρχουν κίνδυνοι από την κατανάλωση γλυκαντικών στα παιδιά;
Υπολογίζεται πως τα παιδιά δεν ξεπερνούν το 17-30% του ανώτατου ασφαλούς ορίου, όπως αυτό προτείνεται από τις αρμόδιες αρχές. Συνεπώς, δεν συντρέχει λόγος γ«επικινδυνότητας». Επιπλέον, οι συσχέτιση των γλυκαντικών ουσιών με την εμφάνιση καρκίνου, δεν αποτελεί παρά μία επιστημονικά ανεπιβεβαίωτη φήμη. Εκείνο που δεν γνωρίζουν οι ειδικοί, και χρειάζεται μεγαλύτερη διερεύνηση, είναι ο τρόπος με τον οποίο οι γλυκαντικές επιδρούν στους καλούς μικροοργανισμούς του παιδικού εντέρου. Θυμηθείτε πως το τελευταίο αποτελεί το δεύτερο εγκέφαλο του σώματος, ρυθμίζοντας διεργασίες όπως ο μεταβολισμός και το ανοσοποιητικό. Ένας ακόμη λόγος που θα θέλατε ένα παιδί να αποφύγει τη χρήση γλυκαντικών είναι πως «συνηθίζει» τη γλυκιά γεύση, ενισχύοντας την τάση για κατανάλωση γλυκών.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι πως οι γλυκαντικές ουσίες δεν είναι επικίνδυνες για τα παιδιά. Σε κάποιες περιπτώσεις όπου η ανάγκη για έλεγχο του βάρους είναι αυξημένη, ενδέχεται να φανούν ακόμη και χρήσιμες. Εκείνο που χρειάζεται να αξιολογήσετε είναι εάν το παιδί σας έχει πραγματικά ανάγκη ένα light προϊόν, το οποίο παίρνει τη θέση στη διατροφή ενός φρούτου, ενός χυμού ή ακόμη και ενός σπιτικού γλυκού.